Fazla Mesai Alacağı
Çalışma hayatında, birçok çalışan iş saatlerinin ötesinde çalışmak zorunda kalabilir. Ancak fazla mesai, hem yasal hem de maddi haklar açısından önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu makalede, fazla mesai alacağının ne olduğunu, yasal çerçevesini ve fazla mesai alacağınızı nasıl talep edebileceğinizi detaylandıracağız. Ayrıca, fazla mesai ile ilgili bilinmesi gereken püf noktalarına da değineceğiz.
Fazla mesai, işçinin normal çalışma süresini aşan ve yasal sınırların üzerinde çalıştığı saatlerdir. Türkiye’de yasal olarak haftalık çalışma süresi 45 saat olarak belirlenmiştir. Bu süreyi aşan her çalışma fazla mesai olarak kabul edilir ve bu çalışmaların karşılığında işçiye ek ödeme yapılması gerekir.
İş Kanunu’na göre fazla mesai yapan bir işçi, normal saatlik ücretinin yüzde 50 fazlasını almalıdır. Yani normal çalışma ücretinizin bir buçuk katı olarak fazla mesai ücretlendirilirsiniz. Örneğin, saatlik ücretiniz 100 TL ise fazla mesai yaptığınız her saat için 150 TL ücret almanız gerekir.
Birçok çalışan, fazla mesai ücretlerini işverenden talep ederken zorluklar yaşayabilir. Ancak hukuki yollarla bu alacaklarınızı talep etmek mümkündür. İşte izlemeniz gereken adımlar:
1. Delillerinizi Toplayın: Fazla mesai yaptığınızı kanıtlamak için iş yerinizde tutulan giriş-çıkış kayıtları, işverenin size verdiği görevler veya şahit beyanları kullanılabilir. Ayrıca iş yerindeki e-posta trafiği ya da yazışmalar da delil olabilir.
2. İşverene Başvuru: İlk olarak fazla mesai alacağınızı işvereninize yazılı olarak (Noter aracılığıyla yapılması önemli) talep etmelisiniz. Bu, ileride açılacak bir davada sürecin nasıl ilerlediğini kanıtlamak açısından önemli olacaktır.
3. Arabuculuk Süreci: Türkiye’de işçi-işveren uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk süreci bulunmaktadır. İşveren fazla mesai alacağınızı ödemeye yanaşmazsa, arabulucuya başvurarak çözüm arayabilirsiniz.
4. Dava Açma: Arabuluculuk sürecinde uzlaşı sağlanamazsa, İş Mahkemesi’nde dava açarak fazla mesai alacağınızı talep edebilirsiniz. Dava sürecinde güçlü deliller sunmanız davanın seyrini olumlu etkileyecektir.
Fazla mesai alacağı için zaman aşımı süresi 5 yıldır. Yani, iş yerinizden ayrıldıktan sonra ya da fazla mesai alacağınıza ilişkin bir talebiniz olduktan sonra 5 yıl içinde dava açmanız gerekmektedir. Aksi takdirde yasal olarak bu hakkınızı kaybedersiniz.
Fazla mesai alacağı konusunda en sık karşılaşılan sorunlardan biri, işverenin işçinin fazla mesai yaptığını kabul etmemesi ya da bu çalışmayı belgeleyecek resmi bir kaydın tutulmaması. Bu gibi durumlarda, işçinin fazla mesai yaptığını ispatlaması önem arz eder. Şahit beyanları, e-posta yazışmaları ya da iş yeri giriş-çıkış kayıtları bu süreçte işçinin lehine delil olabilir.
Fazla mesai alacağı, işçi hakları açısından göz ardı edilmemesi gereken bir konu. Eğer fazla mesai yapıyorsanız, yasal olarak bu çalışmanızın karşılığını alma hakkına sahipsiniz. Ancak fazla mesai alacağınızı talep etmek için delillerinizi toplamalı ve doğru hukuki adımları atmalısınız. Bu süreçte bir avukat yardımı almanız, haklarınızı daha etkili bir şekilde savunmanıza yardımcı olacaktır. Eğer fazla mesai alacağınızla ilgili sorularınız varsa ya da hukuki destek almak istiyorsanız, bizimle iletişime geçebilirsiniz.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
2015/23951 E.
2016/1964 K.
T. 26.01.2016
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, brüt ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili,davacının haftada 7 gün 08:00-22:00/23:00 saatleri arasında çalıştığını, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının fazla mesai ücretini alamadığı iddiasının doğru olmadığını, davalının davacıya fazla mesai ücretlerini ödediğini, bu durumun da bordrolarda belirtildiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davacının 25/07/2007-24/04/2012 tarihleri arasında davalı iş yerinde beton mikser operatörü olarak çalıştığı, dinlenen tanık anlatımları ve davacının yaptığı işin niteliği, ayrıca ücretin her türlü delil ile ispatlanabilmesinden davacının en son net 1.500,00 TL. brüt 2.095,26 TL. ücret ile çalıştığı, her ne kadar davacı hafta tatili ücret alacağı talebinde bulunmuş ise de kabulümüzce davacının tanıkların ekseriyetinin beyanları karşısında hafatda bir gün izin kullandığı veya kullanmadığı zamanlarda da bunun başka haftalarda telafi izni verilmek suretiyle karşılandığı, bu suretle davacının hafta iznini kullanmış olduğu, tanık anlatımlarına göre davacının fazla mesai yaptığı, bununla birlikte iş veren tarafından sunulan bordrolar ve hesap ekstrelerinin içeriğinden davacıya fazla mesai ücret tahakkuku yapılmış olduğu, sadece 2007 yılı Temmuz bordrosunda fazla mesai tahakkuku, yine son ay fazla mesai tahakkukunun yapılmadığı, bu suretle Yargıtay içtihatları da dikkate alındığında fazla mesai tahakkuku yapılan ayların dışlanması suretiyle davacının sadece 2007 yılı Temmuz ve Nisan 2012 tarihlerine ait fazla mesai ücretinin mevcut olduğu, yine dinlenen tanık anlatımları ve yapılan işin niteliğine göre davacının bir kısım genel tatil günlerinde çalıştığı, bu çalışmalarının karşılığının tam olarak kendisine ödendiğinin işveren tarafından isptalanamadığı, fazla mesai ve genel tatil ücreti alacağı yönünden takdiren % 30 oranında hakkaniyet indirimine gidildiği, taleple bağlı kalınarak davacının 1.000,00 TL. miktarında mesai ücret alacağına hükmedildiğinde 841,00 TL. miktarında fazla mesai ücret alacağına ilişkin fazlaya dair hakkının saklı tutulmasına karar verildiği gerekçesi ile hafta tatil ücreti haricindeki taleplerin karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma ücreti konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
Dosya içeriğine göre davacı tarafça dava dilekçesinde, en son maaşının net 1500 TL. olmasına rağmen asgari düzeyden ve fazla mesai çalışmalarının ayrı davacının çıplak maaşının içinde fazla mesai ve diğer alacaklarının da varmış gibi gösterildiği, bu nedenle fazla mesai ücretini talep ettiği yönünde beyanda bulunulmuştur.
Davacının ücretinin net 1500 TL. olduğu Mahkeme tarafından tespit edilmiştir. Bordrolarda her ay değişen miktarlarda fazla mesai tahakkuku ve her ay değişen miktarlarda net ödeme var ise de, 25/07/2007 - 2011 yılı Mart ayı arasındaki yaklaşık 3,5 yıl boyunca davacının maaşı bordrolarda 907,50 TL. olarak gösterilmiş, 2011 yılı Nisan ayında 69,50 TL. artışla maaşı 977 TL. olarak gösterilmiştir. Mahkeme tarafından davacının ücretinin net 1500 TL. olarak belirlendiği hususu ile açıklanan şekilde bordrolarda yapılan tahakkuk miktarı birlikte göz önüne alınınca, fazla mesai tahakkuklarının olması gereken tahakkuk olmadığı sabittir.
Her ne kadar davacı vekili, fazla mesai sürelerinin bordrolarda gösterilenden fazla olduğunu ileri sürmüş ise de, yukardaki ilke kararına göre bordrodakinden fazla süreler için fazla mesai yaptığını belge ile ispatlayamadığından her ay için o ayın bordrosundaki fazla mesai süresi kadar fazla mesai yaptığı kabul edilmelidir.
Bununla birlikte, davacının fazla mesai ücretinin gerçek ücreti üzerinden gereği gibi tahakkuk ettirilerek ödendiği davalı tarafından ispatlanamadığı için Mahkeme tarafından tespit edilen gerçek ücreti üzerinden bordrolardaki fazla mesai süreleri için fazla mesai ücreti hesaplanmalı, bordrolardaki ödemeler mahsup edilerek sonuca gidilmelidir.
F)Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Avukat Ahmet AKYÜZ / İZMİR
#İzmirFazlaMesaiAvukatı #GaziemirFazlaMesaiAvukatı #İzmirİşçiHaklarıAvukatı #GaziemirİşçiHaklarıAvukatı #İzmirFazlaMesaiAlacağı #FazlaMesaiİzmirAvukat #GaziemirFazlaMesaiÜcreti #İzmirAvukatFazlaMesai #FazlaMesaiAlacağıİzmir #GaziemirAvukatFazlaMesai #İzmirİşAvukatı #FazlaMesaiAvukatıİzmir #GaziemirİşçiAlacaklarıAvukatı #İzmirİşHukukuAvukatı #GaziemirİşHukukuUzmanı #İzmirFazlaMesaiDanışmanlığı #GaziemirFazlaMesaiHakkı #İzmirAvukatİşçiHakları #GaziemirFazlaMesaiTazminatı #İzmirİşDavalarıAvukatı #GaziemirİşDavalarıUzmanı #FazlaMesaiHukukuİzmir #GaziemirİşMahkemesiAvukatı #İzmirİşçiHaklarıDanışmanlığı #GaziemirFazlaMesaiÜcretHakkı #İzmirİşçiAvukatı #GaziemirAvukatİşHukuku #FazlaMesaiHakkıİzmir #GaziemirİşçiHaklarıUzmanı